Kolekcjonowanie fotografii


Kolekcjonowanie fotografii na zachodzie staje się modne i dochodowe. W Polsce jest zjawiskiem nowym, a autorzy rzadko stosują odpowiednie opisy podnoszące wartość fotografii. Fotografia to sztuka ale pod warunkiem kiedy zawiera wszystkie najważniejsze informacje. Ważnym jest też poziom wykonania i oprawy odbitek. Wszystko musi być perfekcyjne. To rękodzieło, to prawdziwy kunszt w wykonaniu najmniejszego szczegółu. Namawiam do jak najwyższego poziomu wykonania prac. Może wspólne działania doprowadzą do uznania fotografii za dzieło warte kupowania i kolekcjonowania.

Galeria Jednego Dnia ma właśnie na celu działania zmierzające do stworzenia rynku fotografii.

Aby wspierać tę inicjatywę, konieczne jest wypracowanie zasad funkcjonowania komercyjnego rynku fotografii. Ogólnie przyjęte od początku lat 80 przez międzynarodowe środowisko fotograficzne to:

1. Zasady wykonania nakładu artystycznego fotografii: nakład ograniczony do 30 odbitek galeryjnych (taki uznany jest w Polsce za rękodzieło, powyżej to masowa produkcja), do tego doliczyć można 30% odbitek nie na sprzedaż. Czyli 30 egzemplarzy galeryjnych na sprzedaż, kolejno numerowanych - 1/30,
5 egzemplarzy autorskich nie na sprzedaż, numerowanych zaczynając od oznaczenia artist proof (a.p.) albo epreuve d’artiste (e.a.) wraz z liczbą - a.p. 1/5,
3 egzemplarze gabinetowe nie na sprzedaż, kolejno numerowane - I/III
2 egzemplarze archiwalne nie na sprzedaż, kolejno numerowane zaczynając od oznaczenia - A I/II

2. Kategorie fotografii w kolekcjonerstwie prywatnym i muzealnym:
I. Odbitka niepowtarzalna - Unique print
II. Odbitka współczesna negatywowi - Vintage print
III. Odbitka z przedłużonego czasu - Life Time Print
VI. Odbitka współczesna - Modern Print - wykonane przez autora w okresie bliskim powstania negatywu. Ta kategoria nas - autorów najbardziej interesuje.
V. Odbitka wznowiona - Reprint
VI. Odbitka reprodukcja - Copy Print

3. Opis zdjęcia przeznaczonego do kolekcji (powinność autora):
a) autor - imię i nazwisko (pseudonim artystyczny);
b) tytuł zdjęcia lub ewentualny opis treści, miejsca, czasu wykonania, nakład, numer kopii;
c) technika wykonania odbitki;
d) nazwa kategorii kolekcjonerskiej, z uwagą o sposobie wykonania odbitki;
e) miejsce i rok powstania zdjęcia;

4. Opis zdjęcia przeznaczonego do kolekcji (powinność galerii):
f) wymiary obrazu fotograficznego (w centymetrach i milimetrach);
g) bibliografia dotycząca zdjęcia (ewent. twórczości fotografa);
h) uwagi o stanie odbitki;
i) numer katalogowy.

Rozwój kolekcjonerstwa wymaga również systematyzacji poprzez nadana kodu poszczególnym przedmiotom. Na rynku kolekcjonerskim przyjęło się kodowanie w kategoriach: przedmiot zbioru, tworzywo, czas, region.
Jeżeli chodzi o fotografię to jako przedmiot zbioru posiada numer 13, pocztówki 46, a reklama 49.
Tworzywo: papier P, metal M, drewno D, szkło S, inne I.
Czas: lata 01 – 2005, wiek I – XXI, w wypadku braku daty rocznej jedynie wiek.
Region: dwie pierwsze litery nazwy regionu, np. Lubuskie LU.
Przykładowe zastosowanie kodu współczesnego zdjęcia na papierze przedstawiającego ratusz w Zielonej Górze: 13P2005LU Rynek fotografii w Polsce to coś czego nie ma. Nostalgia za komercyjnym rynkiem fotografii w Polsce trwa co najmniej od ćwierć wieku. Wszelkie próby handlowego obrotu fotografią jako obiektem kolekcjonerskim kończą się fiaskiem. Nie ma recepty na zbieranie fotografii. Fotografia oferuje bowiem całą gamę różnorodnych propozycji (portret, pejzaż, architektura, moda, dokument). To towar który może znaleźć nabywcę. Wydaje się też, że galernicy, nie uwzględniają faktu, że zdjęcie staje się towarem. Zdjęcie warte jest tyle, ile kupujący zechce lub może za nie zapłacić. Kupujący, decydując się na zakup, robi inwestycję i dlatego chce wiedzieć wszystko o zdjęciu, oraz o jego twórcy. Ponadto kupując musi być przekonany, że nabędzie rzecz oryginalną, specjalnie wykonaną, estetycznie podaną, opisaną, trwałą i wartościową. Fotografie sprzedają się pod warunkiem, że ich autentyczność nie budzi wątpliwości.


Paweł Janczaruk